Milli həmrəylik və bütövlüyü təmin edən azərbaycançılıq ideologiyasının banisi, xalqımızın və dövlətimizin xilaskarı, Ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı və dövləti qarşısındakı tarixi xidmətləri misilsizdir. Onun həyat və fəaliyyətinin bütün dövrləri hər bir azərbaycanlı üçün örnək, şərəf və fəxarət mənbəyi hesab edilə bilər.
Heydər Əliyevin 3
sentyabr 1991-ci ildə xalqın tələbi ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali
Məclisinin Sədri vəzifəsinə seçilməsi Azərbaycan miqyasında böyük rəğbətlə qarşılanan
əhəmiyyətli siyasi hadisə idi. Artıq xalqımız əmin idi ki, ən azı Azərbaycanın
ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikası bundan sonra daha heç
vaxt düşmən caynağına keçə bilməz. Bu hadisə Dağlıq Qarabağ ətrafında
torpaqların itirilməsi prosesinin tez-tez müşahidə olunduğu ağır bir vaxtda
xalqda ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpa olunacağına da ümid yaratmışdı.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Heydər Əliyevin sədrliyi ilə keçən
iclaslarında ölkənin müxtəlif bölgələrindən gəlmiş rəsmi qurumların
nümayəndələrinin, haqları tapdanmış sadə, zəhmətkeş insanların iştirak edib,
özlərinin mövcud vəziyyətləri barəsində dəqiq məlumatlar verərək çıxış yolları
barədə məsləhətlər almaları, dəstək görmələri Ali Məclisi Azərbaycan xalqının ümid
qapısına çevirmişdi. Bütövlükdə isə görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev
ölkənin və xalqın ümid çırağı idi.
O illərdə Naxçıvanda müdafiənin etibarlı təşkili, Türkiyə və İranla əlaqələrin
qurulması, Araz çayı üzərində "Ümid körpüsü”nün salınması, keçmiş sovet
ordusunun hissələrinin muxtar respublikadan çıxarılması və onlara məxsus hərbi
texnika və sursatın təhvil alınması, torpaq islahatlarının və ordu
quruculuğunun həyata keçirilməsi Ulu Öndərin siyasi fəaliyyətinin Naxçıvan
dövrünün möhtəşəm nümunələri idi. Belə ki, Naxçıvanda Azərbaycan Ordusunun
hərbi hissələrinin yaradılmasına ötən əsrin 90-cı illərində Ulu Öndər Heydər
Əliyevin rəhbərliyi ilə başlanıldı. Xalqımızın böyük oğlu Naxçıvan Muxtar
Respublikası Ali Məclisinin Sədri seçiləndən cəmi 4 gün sonra – 1991-ci
il sentyabrın 7-də Müdafiə Komitəsi yaradıldı. Həmin dövr Heydər Əliyevin
muxtar respublikada ordu quruculuğu istiqamətində həyata keçirdiyi məqsədyönlü
tədbirlərlə, blokada şəraitində yaşayan Naxçıvanı düşmən hücumlarından
qorumaqla yanaşı, həm də müstəqil Azərbaycanda Milli Ordu quruculuğu prosesinin
başlanğıcı oldu.
Həmin ərəfədə taleyin hökmü ilə ağır blokada şəraitində olan Naxçıvana
rəhbərlik edən Ulu Öndər Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasəti nəticəsində
Naxçıvan Muxtar Respublikasının İran və Türkiyə dövlətləri ilə əlaqələri
yaradıldı, Naxçıvanın həyati tələbatlarını ödəmək, kommunikasiya əlaqələrini
bərpa etmək üçün protokollar imzalandı. Muxtar respublikaya rəhbərlik etdiyi 1
il 9 ay ərzində Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu xarici əlaqələr bölgəni labüd
fəlakətdən xilas etdi. Bütün bunlar yalnız və yalnız Naxçıvan MR Ali Məclisinin
sessiyasına sədrlik edən Heydər Əliyevin həm böyük siyasi iradəsinin, dönməz
azərbaycançılıq idealının, qeyri-adi cəsarətinin və uzaqgörənliyinin sayəsində
həyata keçirilmişdi.
Bir sözlə, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə 1991-1993-cü
illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Azərbaycanda dövlət müstəqilliyinin
formalaşdırılmasının böyük məktəbinə çevrilmişdir. Məhz Ulu Öndərin Naxçıvan
Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri vəzifəsindəki yorulmaz və səmərəli
fəaliyyəti ilə çətin və mürəkkəb şəraitdə muxtar respublikanın qorunub
saxlanılması və inkişaf etdirilməsi ilə bərabər, həm də Azərbaycan miqyasında
müstəqillik uğrunda mübarizənin qüvvətləndirilməsinə, demokratik proseslərin
inkişaf etdirilməsinə böyük təkan verilmişdir.
Anar Məmmədov,
